Lang geleden woonde ik in Zierikzee. Nog steeds gaan we er met plezier een dagje naar terug en altijd ontdekken we weer iets nieuws. Dit keer zagen we op een gevel in een van de oude straatjes een voorstelling met dieren die een begrafenisstoet vormden. Het stelt me voor raadsels. Waarom plaats je het op de gevel van je huis? Wat stelt het voor en heeft het een speciale betekenis?
De vraag wat het voorstelt is eigenlijk overbodig, want er is duidelijk sprake van een begrafenisstoet. De vraag is eerder wie er hier begraven wordt en door de dieren naar zijn of haar laatste rustplaats wordt gebracht.
Het geheel ziet er plechtig uit. Voorop loopt een zwijn met een schep, gevolgd door twee wolven met fakkels. De baar wordt gedragen door vier herten en de stoet wordt gesloten door een vos. Onder de baar loopt nog een konijn dat een krans draagt. De vos lijkt zijn tranen te drogen met een wel heel grote zakdoek 😉.
Op de grijze geveldecoratie moet je wel drie keer kijken. Ten eerste mist het kleur en ten tweede hangt het hoog. Via google lens kom ik terecht op de site van
Dorsoduro. Daar heeft Peter Zunneberg een foto van een tuinhek gepubliceerd. Dat tuinhek is gekleurd en dat helpt een stuk.
Nu zie je dat het zwijn voor de plechtige gelegenheid een zwarte jas heeft aangetrokken. Hij is de leider van de stoet. En dan ontdek je ook dat er een groene jagershoed bovenop de kist ligt. Ligt er dan een jager in de kist? En hoe komt het dan dat de dieren van het bos hem zo plechtig begraven? Dat komt omdat de jager per ongeluk door zijn eigen geweer is doodgeschoten...
Als de dieren in het bos schoten horen vragen ze zich of waar dat geluid vandaan kon komen. Ik denk zomaar dat de jager er van de ene op de andere dag is gekomen, want het duurt even voordat ze samen de oplossing gevonden hebben. Het is geen bliksem en geen heks. Het moet een mens zijn en wel een jager met zijn geweer!
Sindsdien worden de dieren voorzichtig en waarschuwen elkaar als er gevaar dreigt. In de herfst en in de winter moeten ze extra op hun hoede zijn, omdat de jager in die periode door het bos sluipt om hen te doden.
Ze zoeken een oplossing om hem te verdrijven en na veel overleg besluiten ze dat het geweer van de jager de boosdoener is. Als ze dat te pakken krijgen is het leed geleden. Ze smeden een plan om het te stelen (de vos weet waar hij woont) en dat gaat ook bijna lukken. Tot er in het donker een schot afgaat en ze het bos invluchten. Daar constateren ze dat er niemand van hen dood is, maar wie dan wel?
Het sprookje van Paul Biegel is hartveroverend. De manier waarop de dieren reageren is meesterlijk verteld. Op het eerste blad van het boek staat: Het verhaal van 'De Jager' kun je ook lezen terwijl je de Eerste Symfonie van Mahler beluistert. Want Mahler liet zich -net als Paul Biegel misschien- inspireren door een schilderij van de kunstenaar Moritz von Schwind, waarop een stoet dieren uit het bos een gestorven jager naar zijn laatste rustplek draagt.
Foto tuinhek © Peter Zunneberg
De ongekleurde muur decoratie aan de gevel
Hieronder zie je de houtsnede, die in 1850 gemaakt is door de kunstenaar Moritz von Schwind. Vertaald is de titel: 'Hoe de dieren de jager begraven'. Op deze afbeelding zijn er veel meer dieren bij de begrafenis aanwezig. Een van de voorste dieren draagt ook een vaandel. Hier ligt zijn geweer op de kist en lopen de dieren de andere kant op. Geïnspireerd door deze voorstelling componeerde Gustav Mahler in 1896 zijn eerste symfonie.
Wie die Tiere den Jäger begraben.
Het sprookje van de Jager staat in het Groot Biegel Sprookjesboek (2021) p.56-64.
Foto gekleurde afbeelding: Peter Zunneberg: Een tuinhek voor Gustav Mahler
.jpg)
