De Boomkalender
Tegenover de twaalf maanden van het jaar staan dertien volle of nieuwe manen. In de Boomkalender zijn dertien bomen gekoppeld aan de volle manen. Na twaalf of dertien 'Manen' is het jaar rond. Je leest de Maankalender met de klok mee: Berk, Lijsterbes, Es, Els, Wilg, Meidoorn, Eik, Hulst, Hazelaar, Appel, Druif, Vlier, Taxus. Elke boom heeft een eigen karakter en vertelt je zijn unieke verhaal...
Dertien manen in een jaar
1: Berk: Maan van de Langste Nacht (link)
Volle maan tussen 21 december en 19 januari, sleutelwoord: Pionier
2: Lijsterbes: IJsmaan (link)
Volle Maan tussen 19 januari en 18 februari, sleutelwoord: Betovering
3: Es: Sneeuwmaan (link)
Volle Maan tussen 18 februari en 19 maart, sleutelwoord: Wereldboom
4: Els: Maan van de Dood (link)
Volle Maan tussen 19 maart en 18 april, sleutelwoord: Vuur
5: Wilg: Maan van het Ontwaken (link)
Volle Maan tussen 18 april en 17 mei, sleutelwoord: Meebuigen
6: Meidoorn: Grasmaan (link)
Volle Maan tussen 17 mei en 16 juni, sleutelwoord: Hart
7: Eik: Plantmaan (link)
Volle Maan tussen 16 juni en 15 juli, sleutelwoord: Kracht
8: Hulst: Maan van de Roos (link)
Volle Maan tussen 15 juli en 14 augustus, sleutelwoord: Strijd
9: Hazelaar: Maan van het Weerlicht (link)
Volle Maan tussen 14 augustus en 12 september, sleutelwoord: Wijsheid
10: Appel: Oogstmaan (link)
Volle Maan tussen 12 september en 12 oktober, sleutelwoord: Schoonheid
11: Druif: Jachtmaan (link)
Volle Maan tussen 12 oktober en 10 november, sleutelwoord: Verbinden in harmonie
12: Vlier: Maan van de Vallende Bladeren (link)
Volle Maan tussen 10 november en 10 december, sleutelwoord: Vrouw Holle
13: Taxus: Boommaan (link)
Volle Maan tussen 10 december en 21 december, sleutelwoord: Wedergeboorte
Onder elke boom staat een gedeelte uit een blog.
Wil je meer lezen? Klik dan op de betreffende link.
Dwalen in een Keltische Droomtuin (link)
In Heeswijk-Dinther heeft Wendy Smits een Keltische Droomtuin gecreëerd. De tuin is ingedeeld in acht vakken en vormt zo het Keltische zonnekruis. Je bent er welkom om te dwalen en tot rust te komen. Link voor meer informatie door naar het blog.
Berk
Maan van de Langste Nacht, Volle maan tussen 21 december en 19 januari, sleutelwoord: Pionier
Opvallen door de stam
Symboliek
Uit: De Berk als pionier
Toen het ijs zich terugtrok aan het eind van de laatste ijstijd stond de Berk paraat om het land te koloniseren. Het is een van de eerste bomen die op nieuwe grond groeit. Het is de boom die een nieuwe start symboliseert. Met zijn gevallen blaadjes en takjes verrijkt de Berk de grond en maakt de weg vrij voor andere bomen om te groeien. Een echte pionierboom dus. De Berk staat symbool voor reiniging en loslaten. Ze wordt in verband gebracht met de Witte Godin. Ook zij hoort bij de lente en de start van nieuwe dingen...
Ze ziet er zo liefjes uit. Maar ondanks haar tere uiterlijk is de Berk een winterharde boom, en er zit heel veel kracht in haar hout. Ze kan goed tegen de kou. Dat zou je niet verwachten. Berk is een 'taaie'.
Het gegeven dat de bast van de boom van tijd tot tijd loslaat vertelt iets over onze huid (zie onder). Daarnaast kan het ook een teken van loslaten zijn. Dingen achter je laten, die je niet meer dienen. Weg ermee. Op naar een nieuw begin. Maak schoon, maak alles schoon. Van je hoofd tot je huis. Ken je het principe dat een opgeruimd huis gelijk staat aan een opgeruimd hoofd?
Ruim op, lijkt de Berk te zeggen. Ruim op en vertrouw op het nieuwe en onbekende. Laat oude gewoontes los en maak een nieuwe start. Je ruimt dus op om de weg vrij te maken voor de toekomst. De Berk helpt om de potentie voor de verandering te realiseren. Hij 'schoont' je oude pad en beschermt je op je nieuwe pad.
Lijsterbes
IJsmaan, Volle Maan tussen 19 januari en 18 februari, sleutelwoord: Betovering
Lijsterbes in bloei
Takken met besjes
Symboliek
De boom helpt positieve en negatieve energieën te herkennen. De lijsterbes verbindt je met Aarde energie. De boom geeft je de kracht om het leven van de positieve kant te zien en negatieve krachten te weerstaan. De Lijsterbes beschermt en verhoogt je intuïtie en inzicht. De boom staat symbool voor de wedergeboorte van de geest. Je leert je spirituele kracht gebruiken om bedreigingen af te weren. De boom geeft je de boodschap om niet op te geven, maar je vast te blijven houden aan waar je in gelooft. De lijsterbes helpt je om positieve energie vast te houden en om met beide benen op de grond te blijven.
Uit: Het bos ontwaakt: De Lijsterbes en de IJsmaan
Het bos waar we door lopen lijkt uit zijn winterslaap te ontwaken. De mate waarin de bomen in blad staan varieert. De lijsterbessen staan overal en de besjes zijn zich al aan het vormen. In die besjes zit het geheim...
De bes heeft tegenover het steeltje een vijfpuntige ster, een pentagram, dat geldt als een oud magisch symbool voor bescherming. Lang geleden hing men bosjes van de lijsterbes boven de deuropeningen en stallen. De boom werd geplant bij huizen en kerken om onheil af te weren.
Es
Sneeuwmaan, Volle Maan tussen 18 februari en 19 maart, sleutelwoord: Wereldboom
Symboliek
De Es is altijd gezien als de levensboom, de kosmische boom of de wereldboom *. Zijn takken reikten tot in de hemel en zijn wortels kwamen tot in de hel. Hij staat voor de verbinding binnen - buiten, boven - beneden. De es maakt je bewust van de universele waarheid dat alles met alles in harmonie verbonden is. Op iedere actie volgt een reactie. De boom leert je om bewust veranderingen in je leven te brengen d.m.v. positieve gedachten.
* Fred Hagener stelt in zijn boek The living wisdom of trees dat de es niets van doen heeft met de Noorse Wereldboom. Deze wordt in de Edda beschreven als ' evergreen Needleash', een metafoor voor de Taxus. Hij beschrijft de es wel als de meest majestueuze loofboom in het zeeklimaat van Europa.
Uit: De Sneeuwmaan en de Es
In de Noorse mythologie staat de Es bekend als de Yggdrasil, waaraan Wodan zich ophing om de wijsheid van de runen te leren kennen en verlichting te bereiken. De wereld-Es werd als de zetel van de goden beschouwd. De boom was verbonden met alle hoeken van het universum en herbergde ontelbare diersoorten...
In de top van de boom verkende een gouden haan de horizon, om de goden te kunnen waarschuwen voor een aanval van de reuzen. Een arend overschouwde eveneens de wereld. Onderaan de boom knaagde de slang Nidhogg, die voortdurend in onmin leefde met de aarde. Het eekhoorntje Ratatosk fungeerde als loopjongen. Hij liep voortdurend heen en weer om de twee rivalen hun wederzijdse verwensingen over te brengen.
Els
Maan van de Dood, Volle Maan tussen 19 maart en 18 april, sleutelwoord: Vuur
Elzeproppen
Symboliek
De Els is altijd beschouwd als een beschermende boom, en geassocieerd met de elfenwereld. Hij werd niet gekapt omdat men vertelde dat de elfenkoning er in woonde. De boom is klein maar heeft verborgen krachten. In de verhalen wordt hij neergezet als een vechter. Hij helpt je om uitdagingen en nieuwe situaties aan te kunnen. De els wordt geassocieerd met vuur (mannelijk) en water (vrouwelijk). De boom maakt ons bewust van beide kanten: stilte en actie en helpt je deze kwaliteiten in harmonie te brengen.
Uit: Lente, de Maan van de Dood, de Els en de Ram
De boom die bij de Maan van de Dood hoort is de Els. De Els is altijd beschouwd als een magische boom en wordt geassocieerd met de Elfenwereld. Hij werd niet gekapt omdat de Elfenkoning er woonde. In Ierland was het vellen van de boom ooit strafbaar en dit werd dan ook tot rond 1950 vermeden.
De boom is klein, maar heeft verborgen krachten. In de verhalen wordt hij neergezet als een vechter, maar de boom groeit vaak aan de waterkant. De Els draagt daarom in de symboliek mannelijke en vrouwelijke kwaliteiten in zich van vuur en water. De boom helpt je om nieuwe situaties aan te kunnen. Dat past goed bij de energie van het teken Ram.
Mensen die geboren zijn tussen tussen pakweg 21 maart en 20 april houden van uitdagingen en willen graag nieuwe plannen uitvoeren. Ze kunnen enthousiast aan de slag gaan en vergeten dat andere mensen soms wat tijd nodig hebben om hen te volgen. Ze lopen voorop en tonen leiderschap. Ze durven voor zichzelf op te komen. Ram is het eerste teken van de dierenriem en markeert daarmee ook het begin van de lente. De energie van de Ram en de Els liggen in elkaars verlengde. Voeg er de Keltische god Bran aan toe en je hebt een strijdbaar trio 😉.
Wilg
Maan van het Ontwaken, Volle Maan tussen 18 april en 17 mei, sleutelwoord: Meebuigen
Treurwilg
Knotwilg met lichtbollen augustus 2022
Deze knotwilg staat in een particuliere tuin. Ik maakte er een foto van als voorbereiding van een bomenworkshop. Toen we de foto bekeken zagen we de mooie lichtbollen die niet zichtbaar waren toen de foto genomen werd.
Symboliek
Wilg heeft haar plekje wel gevonden. Met haar buigzame takken vormt ze een natuurlijke parasol en creëert een schaduwrijke plek in de zomer-middag. Ze is soepel en buigzaam en voegt zich naar de wind. Van haar krijg ik de boodschap om mee te buigen met de stroom en veranderingen toe te laten. Wilg groeit in natuurlijke situaties op de rand van land en water. Ze werkt pijnstillend door het salicylzuur in haar bast en helpt je om emoties los te laten. 'Kalmeer', lijkt ze je toe te roepen. In de achtertuin de Paaswilg en voor ons huis een treurwilg aan de waterkant. Dat kan niet anders dan goed gaan :-).
De Wilg is gewijd aan de maangodin en het vrouwelijk ritme. Met de Maan mee: manifesterend, loslatend. De wilg spreekt onze vrouwelijk kant aan. De boom past zich gemakkelijk aan en is een echte 'Hollandse' boom. Hij kan goed tegen wind en water. Langs de vliet waar we wonen staat een rij treurwilgen. De wilg was de eerste boom die een zachte groene glans liet zien van nieuwe blaadjes. Een deel van hun lange takken hangt bijna in het water. Ze buigen en zwaaien met de wind mee. De wilg helpt je om je verdriet laagje voor laagje te helen. Om je emoties los te laten en te laten stromen.
In de bast van de wilg zit salicylzuur en vitamine C: pijnstillend en ontstekingsremmend. Als je tegen de stam zou zitten en de dunne, soepele takken als een jas om je heen kunnen trekken, zou je dan nog aspirine nodig hebben om je pijn te verzachten? Kijkend naar de takken zie ik dat ze nauwelijks weerstand bieden tegen welke wind van welke kant dan ook. Leer meebewegen met het leven, vertelt de boom met zijn signatuur. Wees buigzaam waar het kan en zoek een mogelijkheid om je emoties te verwerken.
Uit: De Wilg en de Maan van het Ontwaken
De wilg spreekt onze vrouwelijk kant aan. De boom is gewijd aan de maangodin en het vrouwelijk ritme. Met de Maan mee: manifesterend, loslatend. De wilg past zich gemakkelijk aan en is een echte 'Hollandse' boom. Hij kan goed tegen wind en water. Langs de vliet waar we wonen staat een rij treurwilgen. Een deel van hun lange takken hangt bijna in het water. Ze buigen en zwaaien met de wind mee.
Wat opvalt is dat de boom zich niet lijkt te verzetten tegen wat er zich afspeelt. Meebuigend met de wind zwaaien de takken naar alle kanten als het moet. Het sleutelwoord is meebuigen, meebewegen.
Stel je voor dat ik me kon gedragen als de wilg. Gewoon kon meebewegen en dingen laten zijn zoals ze zijn. Laten komen zoals ze komen. Ik kan wel wat van die soepelheid gebruiken, jullie niet?
De wilgen staan in een rij aan de waterkant. Loop je vanaf het begin naar het einde ervan dan zie je dat de bomen steeds verder over het water gaan hangen. De rij gaat steeds een beetje schever staan. De laatste wilg staat zo krom dat je bijna denkt dat hij het water in zal vallen.
Passen de bomen zich aan de omstandigheden aan? Is het de wind die ze gebogen heeft? Zoeken ze het beste plekje voor zichzelf? Zitten ze niet lekker in hun vel? Is het belangrijk om te weten waar het precies aan ligt? Het beste kun je natuurlijk zelf een praatje met de wilg gaan maken...
Meidoorn
Grasmaan, Volle Maan tussen 17 mei en 16 juni, sleutelwoord: Hart
Symboliek
De meidoorn leert je op jezelf te vertrouwen. De boom geeft je psychische bescherming en brengt liefde in je hart, De doorns staan symbool voor de bescherming. De meidoorn heeft een heel kalme en zachte energie.
Zittend onder de meidoorn ervaar ik een rustige en kalme energie. Het brengt me terug in mijn basis. Meidoorn heeft in de kruidengeneeskunde een relatie met het hart en de regulatie van de bloeddruk. Met scherpe doorntjes aan haar takken houdt ze je uit de buurt. Meidoorn doet haar best om veel zonne-energie te krijgen, maar kan zich tegelijk kwetsbaar voelen.
Uit: De Meidoorn en de Grasmaan
Buiten is de schoonheid op zijn hoogst. Waar ik ook kijk, overal zie ik de meidoorn in bloei. De plant laat een zachte, vriendelijke kant zien met zijn witte bloempjes. Wil je er dichtbij komen, dan weert zij zich af met haar stekels. Kom me niet te na, lijkt de boom te willen zeggen, want dan ga ik in de verdediging. In de vrije natuur sluit de Meidoorn soms een deal met de Braam. Samen vormen ze een ondoordringbare haag. De beschermingstactiek werkt goed. Ik denk er niet aan om ze te benaderen. Vanaf een afstandje genieten lukt me prima.
Op het moment dat de groeikracht van de natuur op zijn hoogst is werd in het verleden het Beltanefeest gevierd. Paren vierden de liefde in de natuur en beloofden elkaar trouw voor een jaar en een dag. Hiermee werd ook de verantwoordelijkheid voor een eventuele zwangerschap genomen. Na afloop waren de partners vrij of konden de keuze maken om bij elkaar te blijven.
Uit: Doornroosje en de Meidoornhaag
Er is geen doorkomen aan als je de meidoorn als een blokkade op je (levens)pad vindt. Als een haag kan de boom een onneembare vesting voor je worden. Je hoeft niet eens te proberen om een doorgang te vinden, want de strijd met de pijnlijke dorens ga je niet vrijwillig aan.
In de Ierse folklore wordt een vergelijking gemaakt met een magische barrière. Het bijzondere aan het geheel is dat de takken wijken als de tijd daar is, of dat er doorgang verleend wordt als je aan een aantal moeilijke opgaven voldaan hebt. Je kan ook de vergelijking maken met de tijd nemen om je voor te bereiden op een nieuwe fase (of actie).
Ik moet denken aan het sprookje van Doornroosje. Hoe kom ik op het idee dat het hier om een rozenhaag zou gaan? Word ik om de tuin geleid door de naam Doornroosje? Was de haag die het kasteel overwoekerde soms een meidoorn? De toegang tot het slot met de prinses blijft ontoegankelijk tot de juiste tijd daar is.
Nou heb je doorns in soorten en maten en het is zeker zo dat rozenstruiken moeilijk doordringbaar zijn. Mijn ervaring is dat de doorns van de meidoorn gemener prikken en scherper zijn. En bramen moet je heel voorzichtig plukken. In onze tuin staan zowel de meidoorn als de braam en de roos. Het valt nog niet mee om goede foto's van de doorns te maken.
Nieuwsgierig zoek ik op internet naar de oudste versie van het verhaal. Wat staat er nou eigenlijk precies over die doornhaag? Ik raak er meer en meer van overtuigd dat de Meidoorn de rol van haag in het sprookje verdient 😉.
Eik
Plantmaan, Volle Maan tussen 16 juni en 15 juli, sleutelwoord: Kracht
Symboliek
De eik is groot en sterk. De boom opent de deuren naar de innerlijke kennis. Quercus Robur betekent 'mooie kracht'. In vroeger tijden brachten de Druïden offers onder de eik, toen een heilige boom, speciaal wanneer de Maretak er in groeide. De eik is symbool van innerlijke en uiterlijke kracht, moed, innerlijke adeldom en rechtschapenheid.
De eik is een van de langzaamst groeiende bomen en kan meer dan 200 jaar oud worden. Zijn stam is dan vaak hol en daar worden verhalen omheen verteld. Er worden Mariabeelden in gevonden en kinderen in verborgen om ze te beschermen tegen gevaar van buiten. De eik werd gezien als een heilige boom. Er werd onder gebeden en er werden belangrijke zaken onder afgehandeld. Er werd onder geofferd en er werden geschenken aan gehangen teneinde genezing te verkrijgen. Na de kerstening werden de eiken vaak omgehakt en kwamen er kapelletjes voor in de plaats. Nu nog steeds zijn er eiken waar een Mariabeeld mee verbonden is. Bij Oirschot staat een kapelletje op de plaats waar ooit een eik groeide. Bij die eik werd een beeldje van de Maagd Maria gevonden (zie onder). Langzamerhand werd de verering van de eik overgebracht op Maria en werden de wonderen die plaats vonden aan de Maagd toegeschreven.
Quackjeswater Rockanje De duizendjarige eik in den Hout
De Wodanseiken bij Wolfheze Gogh en Magogh in Glastonbury
Koningseiken in Denemarken Onze Lieve Vrouwe ter Eik in Veldhoven
De Eik en de Hulst spelen een rol bij de Zomer- en Winterzonnewende. Eik is sterk en heeft een krachtige energie. Hij stimuleert je tot actie. Hij regeert daarom over de eerste zes maanden. De lichte helft van het jaar bereikt zijn hoogtepunt met Midzomer. Na de Zomerzonnewende draagt hij de leiding over aan Zuster Hulst.
Uit: De Eikkoning en de Plantmaan
De Latijnse naam is Quercus Robur en betekent 'mooie kracht'. Hij wordt bestempeld als de koning van het woud. In vroegere tijden stond hij centraal in de verering van oude volken. Druïden brachten offers onder de eik, toen een heilige boom, speciaal wanneer de Maretak er in groeide. Na de kerstening werden veel eiken omgehakt, maar mensen bleven de plekken bezoeken.
De Eik is groot en sterk en heeft een krachtige energie. Hij stimuleert je tot actie. Hij regeert daarom over de eerste zes maanden. De lichte helft van het jaar bereikt zijn hoogtepunt met de zomerzonnewende. Na dit tijdstip draagt hij de leiding over aan Zuster Hulst. Zij die degen met wie we de tweede helft van het jaar ingaan. Met haar altijd groene takken en haar rode besjes regeert tot de jaarwisseling.
De Eik en de Hulst spelen dus een rol bij de Zomer- en Winterzonnewende. Ken je de verhalen van de koning die na het vieren van de zomerzonnewende ritueel geofferd werd? Dan kwam er een nieuwe koning voor de tweede helft van het jaar. Je zou kunnen zeggen dat de Eik de doorgang van de twee jaarhelften symboliseert.
De Eikkoning wordt geboren in midwinter en op midzomer gedood door de Hulstkoning. Die dood is symbolisch, want tegen het eind van het jaar neemt hij op zijn beurt de regie van de Hulstkoning weer over. De Eik draagt het stokje over aan de Hulst en andersom. Of de Hulstkoning dan ook ritueel geofferd wordt lees ik nergens. De Eik heerst over het lichte deel van het jaar, de Hulst over het donkere deel. In het ene verhaal wordt verteld over twee koninklijke broers, in het andere gaat het over een koning en een koningin.
Uit: Lintjes aan de boom bij Overasselt
De ruïne van de kapel bij Overasselt staat al een tijdlang op mijn lijstje. Op deze dag komt het ervan om naar de plek te rijden. Naast de muur aan de zuidkant staat een koortsboom vol met lapjes. Het binden van lapjes en lintjes aan een boom komt voort uit een oude voor-christelijke gewoonte. Door het 'afbinden' van de koorts vraag je om genezing. Er zijn verschillende legendes verbonden aan de ruïne met de boom. Vooraf heb ik geprobeerd om ze te ontwarren. Op de plek zelf laat ik dat even los en focus me op de sfeer en de energie...
De oude zomereik staat naast de zuidmuur van de ruïne. Kleurige lintjes versieren de takken. Stuk voor stuk zijn ze opgehangen met de vraag om genezing. Die vraag beperkt zich al lang niet meer tot het verdwijnen van koorts. Zo is het lang geleden begonnen.
Omdat eiken wel heel oud kunnen worden maar niet het eeuwige leven hebben is dit niet het originele exemplaar. De huidige boom kan desondanks bogen op een leeftijd van rond de honderd jaar. Omdat de takken hoog en onbereikbaar zijn geworden is er op korte afstand een kleine eik als koortsboom in gebruik genomen. Maar ook aan andere bomen hier en daar in de omgeving zie ik lintjes hangen.
Ik strijk neer op de picknickbank naast de kleine boom. Die hangt logischerwijs voller dan de oorspronkelijke boom, want je kan er makkelijker bij. Het is grappig om te zien dat hier een walletje van zand omheen gelegd is. Het gras tussen het walletje en de boom is duidelijk groener en hoger dan de rest (tja, het gras bij de buren....). Hoe is die 'lintjesregen' begonnen?
Uit: Oirschot: het kapelletje van de Heilige Eik
In Oirschot staat de kapel van Onze Lieve Vrouw van de Heilige Eik. We gingen ernaar op zoek toen we het beeldje van Maria vonden in de kerk van Oirschot. Daar lazen we dat dit volgens de legende in het begin van de 15 de eeuw op het zand in het riviertje de Beerze was gevonden. Het beeldje werd in een eik geplaatst en door de boeren en herders vereerd...
Het Mariabeeldje werd in het begin van de 15 de eeuw op het zand in het riviertje de Beerze gevonden. Het werd in een eik geplaatst en door de boeren en herders vereerd. Maar eigenlijk hoorde dat beeldje in een kerk thuis was de gedachte. Dus bracht men het naar de kerk van Oostelbeers of Middelbeers.
Tot ieders verbazing stond het de volgende dag weer op zijn oorspronkelijke plaats. Toen bracht men het beeldje naar Oirschot en bouwde er ter plaatse een primitief, houten kapelletje, Maria waardig.
In een andere versie van de legende wordt het verhaal nog iets aangedikt: hier dreef het beeldje stroomopwaarts en deed men twee keer een poging het beeldje in 'Beers' te stallen.
Het kapelletje ligt in een bocht van het riviertje de Beerze, waar al lang geleden de positieve energie van de plek herkend werd. De combinatie van een leylijn en de waterstroom versterkt de kracht ervan.
De plaats wordt gezien als overblijfsel van een een inmiddels verdwenen boomheiligdom.
Uit: Onze Lieve Vrouwe ter Eik in Veldhoven
Ik wilde er al heel lang naar toe. Naar Onze Lieve Vrouwe ter Eik in Veldhoven. Ze bevindt zich in de kruin van een eikenboom. Zo werd ze eeuwen geleden in een weiland gevonden. Het zag er naar uit dat ze daar wilde blijven. Toen de mensen dat begrepen bouwden ze een kapelletje over de boom. Die moest daarvoor een beetje 'pas' gemaakt worden. Wat het bijzonder maakt is dat ze samen met de boom een plaats gekregen heeft in de kerk. Ze staat er niet ver van de oorspronkelijke vindplaats...
Het is een inwoner van het plaatsje Merfelt die het Mariabeeldje in 1264 tussen de takken van een eikenboom ontdekt. Hij neemt het mee naar huis om het te vereren. Tot zijn grote verbazing is het de volgende dag verdwenen. De man vindt haar terug op de plek waar hij het gevonden heeft. Blij neemt hij het beeldje weer mee en geeft het een mooie plaats in zijn huis. De morgen erna is het opnieuw zoek en heeft het haar weg naar de boom terug bewandeld. Dat bewandelen moet je wel letterlijk nemen, want er zit slik aan de rand van haar kleed. Na drie keer begrijpt men dat ze vereerd wil worden op de plaats waar ze hoort.
In een andere versie wordt het beeldje meegenomen naar de parochiekerk en keert vandaar terug naar de eik.
Uit: Den Hout: toch geeft de eik zijn geheim niet prijs
Als we wakker worden schijnt de zon en eensgezind gooien we onze plannen om. We zoeken een reden voor een uitje en vinden in een van mijn boeken een beschrijving van de Heilige Eik in den Hout. De betreffende eik kan bogen op een hoge leeftijd en staat er in 1989 al meer dan 750 jaar. Bewijs voor zijn ouderdom is zijn vermelding op oude kaarten. Hij vraagt in één oogopslag je aandacht door zijn vorm en zijn uitstralende energie...
De eik heeft al heel wat avonturen achter de rug. Hij heeft een holle stam overgehouden aan een blikseminslag, waarbij hij zijn top verloor. Na het afknappen ervan is er een nieuwe loot ontsprongen die uitgegroeid is tot een volle kruin. Tevergeefs werd de eik een handje geholpen om dood te gaan door een mesthoop op zijn wortels te deponeren. Hij doorstond de gevolgen van een vreugdevuur in zijn holle stam.
Zijn ongewoon lange bestaan heeft geleid tot volksverhalen. Er wordt verteld dat er een kluizenaar heeft gewoond in de holle stam. Je kon zelfs het gat nog zien waar hij zijn ham geeft gehangen. Kijk, en dat van die ham, dat zal er wel bijgekomen zijn in de loop der tijden. Maar is de verwijzing naar de kluizenaar misschien een echo uit een ver verleden? Stond de eik in zijn oerbegin op een stille en afgelegen plaats? Betekent den Hout 'hoog opgaand bos' met forse, hoge bomen of stond hij op een open plek in het bos waar de kluizenaar zich terug kon trekken?
Uit: De Wodanseiken bij Wolfheze
Ze staan er al sinds mensenheugenis: de Wodanseiken in Wolfheze. Hun naam roept iets geheimzinnigs op. Ze staan te midden van veel soortgenoten. Stonden ze vanouds in een heilig eikenbos? Dan is er ook de Duizendjarige Den....
De 'Wodanseiken' zijn deel van een heel eikenbos. Oude en soms verweerde exemplaren gaan aan ons oog voorbij. De afstand op ons kleine plattegrondje is moeilijk in te schatten. Net als we eraan twijfelen of we ze voorbij zijn ontdekken we het infobord langs het pad. Het veel beschreven bankje tussen de eiken staat aan de overkant van de beek. Even ben ik weer te vlug met mijn conclusie dat ook deze plek onbereikbaar is. Dat blijkt niet het geval. Een bruggetje verderop geeft toegang tot de overkant. In alle rust kunnen we de energie van de plek op ons in laten werken. Alles loslatend kun je hier versmelten met de omgeving. Wegzakken in een verstillende energie.
Uit: Vreemde eikeltjes in Maassluis
Zo af en toe loop ik langs de eik die in een kleine tuin langs het water staat. Toen ik naar hem op zoek was, vlak nadat ik in Maassluis kwam wonen, vond ik hem bij het huis waar mijn oma ooit woonde. De takken hangen ver over het water en vaak bewonder ik hem vanaf het Karnemelkse bruggetje. Maar deze keer kom ik bovendijks en constateer dat ik heel misschien een brilletje nodig heb. Die groene en rode bolsters heb ik nog nooit eerder gezien...
Deze zomer raken de takken de bovenkant van de dijk. Zo kan ik het geheel bijna op ooghoogte bewonderen. De eikels zien er wat ongewoon uit. Boven het dopje zit een groene bolster als een soort hoedje. Nieuwsgierig doe ik een stap dichterbij. Wel voorzichtig natuurlijk, want even te ver overbuigen en ik lig beneden voor de deur van het huis :-). Nooit eerder gezien. Of nooit eerder goed gekeken? De groen gekleurde bolsters voelen kleverig aan. Ik zie ook rijpere, roodgekleurde exemplaren. Ik stel mezelf gerust. Over het algemeen hangen de takken van een eik een flink eind boven mijn hoofd. Dus misschien is het zo gek nog niet dat die groene en ook rode soort vruchten aan mijn aandacht ontsnapt zijn.
Thuisgekomen duik ik toch voor de zekerheid even achter de laptop. Ik lees dat er een nieuwe opmars gaande is van de galwesp Andricus quercuscalicis. Quercus is de Latijnse naam voor eik. En Andricus is zoiets als een familienaam. Deze galwesp maakt de knoppergal in de napjes van de eikels van de zomereik. Raadsel opgelost en voorlopig nog genoeg aan een leesbril :-).
Uit: De eik op de breuklijn bij Uden
Het plaatsje Uden ligt op de rand van een aardbreuk. Op aardbreuklijnen zijn vaak kerken of andere heiligdommen geplaatst. De dag nadat ik er over lees ben ik op bezoek in Heeswijk-Dinther. Uden ligt daar vlak in de buurt. Onze gastheer is er geboren en neemt ons mee naar een eik op de breuklijn en naar een meertje waarvan het water oranje gekleurd is door het ijzererts...
De breuklijn loopt vanuit Roermond gezien richting het noordwesten via Deurne en Uden naar Lith. Het bijzondere van Uden is dat je hier heel goed het verschil tussen hoog en laag kan ervaren. We parkeren aan de Karperdijk (zie onder). Komend vanuit Heeswijk-Dinther is er aan de rechterkant van de weg een pad dat leidt naar een soort uitkijkpunt. Daar staat een bord met met informatie over de omgeving. Zo krijg je alvast een indruk van de hoogteverschillen.
Omdat we een eindje verder parkeren lopen we een stukje terug. Vlak voor de bocht naar dat paadje neem ik een sterke energie waar. Misschien dat zich daar een kruispunt bevindt.
Naar dat zijpaadje heb ik een tijdje moeten zoeken. Eigenlijk is het niet zo moeilijk te vinden, maar je moet wel weten waar het is. De bomen waarnaar we op weg zijn liggen een veertigtal meter verder aan de andere kant van de weg. In vogelvlucht schuin oversteken 😉.
Aan de overkant van de weg is een klaphekje waar je door kunt, met twee bruine bordjes erbij. De eiken zijn niet te missen. De monumentale eik (zie foto boven) staat aan het begin van het pad, de andere staat parmantig in het midden van een stuk grasland. Samen met Wendy loop ik er heen. We maken allebei op onze eigen manier contact en ervaren de sterke energie die ze uitstralen. We kunnen er niet helemaal bij komen, want er is een lage afgrenzing rondom de boom, die we respecteren.
Uit: Aldeneik (B): de oude Wodanbron en een klooster met legendes
Bij de naam Aldeneik krijg ik onmiddellijk een associatie met een oude eik of oude eiken. In dat geval een oud eikenbos. Met die gedachte blijk ik er niet heel erg naast te zitten. Rond het jaar 730 is het klooster 'Eycke' gesticht voor de twee dochters van een Frankische edelman. Volgens de verhalen is het gebouwd in een 'klein en nutteloos bos' waar zich een heldere bron bevond. Maar niet nadat het gezuiverd was van alle sporen van heidens bijgeloof. Het bos is verdwenen, evenals het klooster. Maar de bron bij de huidige Harlindis en Relindis kapel bij de Sint Annakerk kan wel eens dezelfde bron zijn uit het verhaal...
Het kapelletje met de Wodanbron bevindt zich op korte afstand van de Sint Annakerk. Dat kapelletje heeft mijn bijzondere belangstelling. Aan de buitenkant ervan vind je een put of een bron. Dat zou in voorchristelijke tijden een doopput geweest zijn die gewijd was aan Wodan. Op oude foto's zie je een bord boven de put hangen met de tekst: Willibrordusput, in de 7de eeuw bouwde H. Willibrordus een doopvont op de plaats van de oude Wodanbron. Dat past ook wel bij het verhaal van het 'nutteloze' bos. Bij de ingang aan de andere kant van de kapel heeft eveneens een bord gehangen met dezelfde informatie.
Uit: Quackjeswater: bos met betoverde groeikracht
Die dikke eik staat aan de rand van de waterkant. Zijn stam is al dicht bij de grond vertakt en zijn voet is met mos bedekt. Hij staat er prachtig bij, maar op een ongewone plaats met een ongewone vorm. Ik sta er letterlijk even bij stil. Het is nog vroeg en doodstil in het bos. In gedachten hoor ik de echo van het stemmetje van mijn destijds nog jonge dochter die me dringend vroeg: 'Mam, wil je alsjeblieft niet tegen de planten praten als de buurvrouw in de tuin is?' Niemand te zien, en op de vogels na niemand te horen. Ik doe het lekker toch ...
Ik praat met mijn handen, mijn lichaam en mijn stem. Wat doet hij daar met zijn voeten in het water? Wortelt hij dieper in de aarde in de grond? Welke opwaartse energie zorgt ervoor dat hij geen grote, rechte stam heeft, maar zo dicht bij de grond al vertakt? De eik staat met een aantal soortgenoten in de bosrand rond het Quackjeswater.
In het midden daarvan is een eilandje met een sterke energie. Je kan er niet bij, en het is daardoor een paradijs voor vogels, die er zorgeloos kunnen broeden. Naarmate onze wandeling vordert begin ik te begrijpen dat de energetische plek zich zeker niet beperkt tot het eilandje. Dat is natuurlijk ook niet logisch.
Hulst
Maan van de Roos, Volle Maan tussen 15 juli en 14 augustus, sleutelwoord: Strijd
Besjes in bloei
Symboliek
De altijd groene hulst is een mannelijke boom en een symbool van levensenergie. Hij verenigt het heden met het verleden en voorbije acties met toekomstige. Hulst brengt liefde en compassie in ons leven. Toch is de hulst ook strijdbaar (hoort bij de planeet Mars) en daagt ons uit om richting te geven aan ons leven. Hulst zorgt ervoor dat we ons niet door onze emoties laten beheersen (verzoening). De boom helpt je ook om de kracht te vinden die je nodig heb in de strijd. De energieën van de eik en de hulst zijn heel erg gelijk, maar de eik is het sterkst tijdens het lichte halfjaar, terwijl de hulst krachtiger is in de tweede helft van het jaar. De boom heeft zowel een sterke mannelijke energie als een zachte, voedende vrouwelijke kant.
De Hulst begeleidt ons naar de donkere helft van het jaar, waarin we meer naar binnen gericht worden. Pronkt ze altijd-groen-met-rode-besjes tijdens de Kerstdagen in onze huizen, op 6 januari vliegt ze eruit. Ze komt de deur niet meer in voor de volgende Midwinter. De takken worden ritueel verbrand en het is tijd voor de Eik om het stokje weer over te nemen. Volgens de legende voeren ze eeuwige strijd om de macht. Ik weet het niet. De overgang van licht naar donker en andersom verloopt geleidelijk. Pas op 21 september is de stand gelijk.
Uit: Na Kerst draagt de Hulst het stokje over
De Eik wordt in de Boomkalender opgevolgd door de Hulst. Ze worden ook wel de Eikkoning en de Hulstkoning genoemd. Tijdens de zomerzonnewende strijden de Eikkoning en de Hulstkoning om de macht. De energieën van de eik en de hulst zijn heel erg gelijk, maar de eik is het sterkst tijdens het lichte halfjaar, terwijl de hulst krachtiger is in de tweede helft van het jaar. Eigenlijk zijn ze even sterk. Daarom besluiten ze het koningschap te delen. Ik vind er een prachtig plaatje van in een Noors tijdschrift. De Hulstkoning staat er nog in volle glorie bij. Nog even, want op 6 januari is het tijd om het stokje over te dragen...
Ik zie het voor me: De eik, groot en sterk en eeuwenoud regeert de lichte helft van het jaar. Als het licht na de langste dag langzaam afneemt is daar de Hulst met haar belofte van eeuwig groen. De belofte dat het licht zal overwinnen en dat het een terugkerend ritme betreft. Met haar rode besjes brengt ze een beetje kleur in het leven. Haar beurt om afscheid te nemen van de macht is zo rond 6 januari. Dan geeft ze als vanzelfsprekend de scepter weer over aan de Eikkoning. Zo gaat dat al eeuwenlang.
Uit: Voor deze dappere Hulst is het einde verhaal
Al verschillende keren heb ik mijn 'bomenroute' in het centrum van Maassluis moeten veranderen. Bomen verdwijnen om plaats te maken voor woningen. Zo voorzie ik de kap van de vlier en de hulst. Ze groeien bij de ingang van het kleine parkje dat grenst aan een voormalig bejaardenhuis. Als ik in de buurt ben ga ik er even langs...
In het voorjaar staan ze er allebei goed bij, maar aan het eind van de zomer ziet het er slecht voor ze uit. Ze hebben een tekort aan water. De bladeren van de vlier hangen slap. De rode besjes van de hulst zijn verschrompeld tot kleine bruine bolletjes. Dit gaan ze niet redden constateer ik spijtig. Die gaan het loodje leggen. Geen besjes voor de vogels om van te snoepen.
Maar in de overlevingsdrang van deze twee vergis ik me. Deze week loop ik er langs en zie dat de vlier zich heeft hersteld. De hulst heeft nieuwe takken gemaakt en staat opnieuw in bloei. Er zitten kleine witte bloemetjes aan de takken. De zusjes van de hulst die geen water tekort zijn gekomen zien rood van de besjes. In mijn gedachten hoor ik haar roepen: 'mij zal je er niet onder krijgen, ik ga het overleven'. Het is november en de bloeitijd van de hulst is ergens van april tot en met mei. Morgen kom ik terug, beloof ik mezelf. En dan maak ik een foto van dit ongewone verschijnsel. Stel niet uit tot morgen...
Hazelaar
Maan van het Weerlicht, Volle Maan tussen 14 augustus en 12 september, sleutelwoord: Wijsheid
Symboliek
De hazelaar heeft de mogelijkheid om de bewuste geest met de onbewuste geest te verbinden, om ideeën naar de oppervlakte te brengen en dromen tot werkelijkheid te maken. De boom geeft ons de kracht om te veranderen en te transformeren. Voor de Kelten was dit de boom van wijsheid door inspiratie. Als je je laat leiden door je intuïtie kom je terecht bij de bron van wijsheid. De kwaliteiten van de hazelaar helpen je om je creativiteit naar buiten te brengen en geeft je een impuls om je inspiratie te volgen. Laat je niet van je intuïtie afleiden door rationele gedachten. De boom helpt ons contact te maken met het innerlijke zelf.
De Hazelaar werd gezien als een van de Heilige Bomen in de Oudheid. Volgens legenden beschermt hij tegen onweer en slangenbeten. Hij staat bekend als de boom van wijsheid en intuïtie. De boom staat in Keltische legenden symbool voor wijsheid, die je niet in boeken vindt. Wijsheid in een notendop. Een Ierse legende vertelt over een zalm die in de rivier de Boyne zwemt. Aan de bron van die rivier stonden negen Hazelaars. Hun noten vielen in het water, en werden gegeten door de zalm die in de bron leefde. Wie die zalm at verkreeg de wijsheid. De dichter Finegas deed alle moeite om de zalm te vangen en liet hem bakken door zijn leerling Fionn. Die nam ongewild de wijsheid van de zalm in zich op toen hij een paar opgespatte vetdruppels van zijn duim zoog. Zo wordt de zalm gelinkt aan de Hazelaar.
Uit: De Hazelaar en de Maan van het Weerlicht
Deze week heb ik de Hazelaar voor het eerst in alle rust bezocht. Hij staat aan het eind van de bebouwde kom met een bankje ervoor en een prullenbak ernaast. Hij kijkt uit op een redelijk drukke uitvalsweg en een rustige vliet. Zittend op het bankje observeer ik de verkeersstromen van auto's en fietsers. Het is druk op dit punt. De Hazelaar staat parmantig achter het bankje en de nootjes in dop zijn al goed zichtbaar...
De plek heeft een sterke energie. Voor mij is het nog niet duidelijk of die te maken heeft met de plek zelf of met de boom. Daar heb ik even tijd voor nodig en daarom wil ik vaker even langswippen. Ik vraag me af of het bankje vaak bezet is en door wie. Zouden fietsers er even uitrusten of mensen uit de buurt er een plekje vinden om tot rust te komen? Gezien het drukke autoverkeer is dat laatste niet logisch. Maar het uitzicht op de vliet is rustgevend en ik kan me voorstellen dat je gewoon de andere kant opkijkt.
Volgens de Maankalender die ik volg begint de Maan van het Weerlicht op 5 augustus. Ik vraag me af of het nu echt nodig was om dit begin in te luiden met stevige onweersbuien. Buiten veel water en binnen eveneens, want er stond een raampje op een kier. Mijn man en ik houden van frisse lucht, maar een waterballet in het midden van de nacht staat niet op mijn verlanglijstje 😉. Voor bezoeken aan de Hazelaar is het in ieder geval een goed moment en onweer hoort erbij in deze tijd van het jaar.
Uit: Maassluis: de Hazelaar bij het Schuurkerkje
Binnen een straal van 500 meter heb ik negen van de dertien bomen van de Maankalender gevonden en de tiende staat in mijn tuin. De resterende drie weet ik ook te vinden, maar vragen een omweg. Vandaag ga ik met een paar vriendinnen op pad. De keuze valt op de Hazelaar in het hofje van het Schuurkerkje...
Mijn vriendin had een beeld van grote bomen en kijkt eens bedenkelijk naar de twee kleine Hazelaars. Niet echt groot en waar zijn dan de nootjes? Ik probeer ze aan te wijzen, maar ze vallen in het niet als je probeert dat vanaf een afstandje te doen. Het is en blijft een struik en nee, Hazelaar kan soms wel uitgroeien tot een kleine boom, maar in deze tuin gaat dat hem niet worden vrees ik.
Gelukkig spreekt het verhaal dat bij de Hazelaar hoort haar wel aan. Een Ierse legende vertelt over een zalm die in de rivier de Boyne zwemt. Bij de bron ervan gekomen voedt het dier zich met de noten van de hazelaar. De noten die van de overhangende takken in het water terecht gekomen zijn bevatten wijsheid. Zo wordt de zalm op zijn beurt het symbool van wijsheid en inspiratie.
Uit: Kortrijk: Onze Lieve Vrouwe van de Hazelaar
Onderweg van Lille naar huis maken we een stop in het Belgische stadje Kortrijk. Gewoontegetrouw beginnen we in de oude binnenstad en vinden als eerste een prachtige muurkapel op de hoek van de Grote Markt. We staan er even bewonderend bij stil. De warme oranje kleuren geven het op deze zonnige morgen iets speciaals...
We volgen onze twee medereizigers, die inmiddels de Sint Maartenskerk zijn binnen gelopen. Daar vind ik haar: Onze Lieve Vrouw van de Hazelaar. Ze hangt in de Bossenierskapel. Zowel het beeldje als de naam ervan intrigeert me. Het beeldje is oud en dateert van rond het jaar 1485. Zo'n driehonderd jaar later verhuist het van een kapel naar deze kerk. Ze zit daar met haar kind op schoot, en draagt de rode kleur van de Moeder onder haar blauwe mantel. Het kind kijkt ernstig en heeft geen babygezichtje. Het bord eronder vertelt haar geschiedenis.
Lang geleden stond deze Maria in de Hazelarekapel, of de Kapel ten Hazelare. Ze is omgeven met legenden. Een ervan gaat over de kanonbal die haar op wonderlijke wijze miste en zachtjes op het altaar terecht kwam zonder iemand van de aanwezigen te verwonden. Die hadden hun toevlucht gezocht tot Maria tijdens de beschietingen van het Franse leger.
Appel
Oogstmaan, Volle Maan tussen 12 september en 12 oktober, sleutelwoord: Schoonheid
Pentagram in appel
Symboliek
Tijdens de oogstmaan staat de appel centraal. Met de appel kun je veel kanten op. Onder de schil zitten mineralen en vitaminen die ons gezond houden. 'An apple a day keeps de docter away' leerden we al heel jong. Appel helpt het lichaam te reinigen. Er is ook een Bachremedie (Crab apple), die emotioneel reinigend werkt. De oorspronkelijke wilde appel had vroeger doorns en smaakte minder zoet lees ik in The living Wisdom of Trees van Fred Hageneder. Die doorns zijn trouwens wel logisch, want wilde bramen hebben uiteindelijk ook doorns. Ik kan dat wel plaatsen. Ook in sprookjes en legenden komt de appel voor. Denk alleen al aan Sneeuwwitje, die een appel aangeboden krijgt. De appel stond symbool voor vruchtbaarheid en huwelijk, dus dat ga je niet afslaan. In Engeland ligt het legendarische Avalon. Het was omgeven door water en lag verscholen in sluiers van mist. Je kon er alleen komen als je de weg ernaar toe kende. De gewonde koning Arthur zou er naartoe gebracht zijn per boot. Avalon betekent 'appel' en mensen wijzen het stadje Glastonbury aan als plaats waar het zou liggen.
De Appel staat voor schoonheid. Ze wordt in de beeldvorming stevig gehinderd door het verhaal van Eva die zich in het Paradijs door de slang laat verleiden. Het sprookje van Sneeuwwitje doet er nog een schepje bovenop. Ze zorgen voor haar slechte naam. Maar vergis je niet! De schoonheid van Appel zit binnenin. Dwars doorgesneden ontdek je haar pentagram als symbool van Venus. Ze werkt betoverend. Verlangt niet iedereen naar de belofte van eeuwige jeugd die de Appel met zich meedraagt?
In het sprookje van Vrouw Holle wacht de overvloedige oogst om geplukt te worden. 'Schud mij, schud mij', roepen de Appelbomen naar de stiefdochter die via de waterput in de onderwereld terecht komt. Ze wordt rijkelijk beloond voor haar hulp.
De koning in het Friese sprookje stuurt zijn drie zoons op pad om de gouden appel te bemachtigen. Gelukkig slaagt de jongste zoon voor de proef en erft het koninkrijk. Misschien heb ik haar status met deze verhalen iets kunnen verhogen. Dat zou ik haar oprecht gunnen.
Uit: De Oogstmaan en appels plukken
De Oogstmaan begint op 12 september en duurt tot 12 oktober. De boom die erbij hoort is de Appel. Heel toepasselijk gaan we dus vandaag appels plukken en dat is een succes. De appelplukdag is georganiseerd door een landwinkel in onze regio. We krijgen doorzichtige plastic tassen mee en doorkruisen de boomgaard. Onze kleinkinderen plukken mee (soms met een beetje hulp) en vullen hun eigen tas. Wij nemen die van hen over als ze te zwaar worden. Tevreden eten ze na afloop een zelf gekozen appel. Samen plukten we vijftien kilo fruit 😉.
Met de appel kun je veel kanten op. Onder de schil zitten mineralen en vitaminen die ons gezond houden. 'An apple a day keeps de doctor away' leerden we al heel jong. Appel helpt het lichaam te reinigen. Er is ook een Bachremedie (Crab apple), die emotioneel reinigend werkt. De oorspronkelijke wilde appel had vroeger doorns en smaakte minder zoet lees ik in The living Wisdom of Trees van Fred Hageneder. Die doorns zijn trouwens wel logisch, want wilde bramen hebben uiteindelijk ook doorns. Ik kan dat wel plaatsen.
Ook in sprookjes en legenden komt de appel voor. Denk alleen al aan Sneeuwwitje, die een appel aangeboden krijgt. De appel stond symbool voor vruchtbaarheid en huwelijk, dus die ga je niet afslaan. Voorlopig hebben we appels genoeg. We kunnen er nog een tijdje mee vooruit 😊.
Druif
Jachtmaan, Volle Maan tussen 12 oktober en 10 november, sleutelwoord: Verbinden in harmonie
De Druif samen met de Vlier
Symboliek
De wijnrank heeft andere planten nodig als ondersteuning voor het groeien. De plant leeft in harmonie met die planten of bomen. Door zijn manier van groeien verbindt de wijnrank zich met andere bomen en brengt ze op die manier bij elkaar. Zo verenigt hij de lessen van alle bomen tot één concept. Op die manier kun je de verschillende delen van jezelf tot een eenheid 'weven'. De wijnrank geeft je de mogelijkheid om open te staan voor de meningen en lessen van anderen, maar zonder controle, zodat je vrij bent om je eigen pad te kiezen. Ook de wijnrank verbindt het bewuste met het onderbewuste en brengt ideeën aan de oppervlakte. Het is aan ons om erop te vertrouwen.
Uit: Jachtmaan: Vriendje voor de druif
De druif is de plant die bij de Jachtmaan hoort. Nee, ik moet me netter uitdrukken: de wijnrank is de plant die bij de Jachtmaan hoort. Voor mezelf ben ik er niet goed uit of ik de wijnrank tot de planten reken. Voor mij is het geen struik en ook geen boom, maar hij kan wel groot en dik worden. Door zijn manier van groeien verbindt de plant zich met andere bomen en brengt ze op die manier bij elkaar...
De wijnrank heeft andere planten nodig als ondersteuning voor het groeien. Door zijn manier van groeien verbindt de plant zich met andere bomen en brengt ze op die manier bij elkaar. In onze tuin is dat goed te zien. Onze wijnrank leeft in harmonie met onze vlier. Er is geen sprake van verstikking of omklemming. De wijnrank is gewoon vriendjes met de vlier geworden om verder te kunnen groeien. En dat is hem dit jaar aardig gelukt. De ranken waaieren ver boven de vlier uit en schommelen in de wind. De druiven uit de tuin doen het niet dit jaar. Er hangen zielige trosjes aan de takken. De vogels zijn er blij mee, wij wat minder 😉.
Uit: Druiven plukken en Jam maken
Deze week maakte ik sap en jam van de druiven uit onze eigen tuin. Dat was voor het eerst, want de druiven in de tuin van ons vorige huis waren van een witte soort en niet echt lekker. Die lieten we aan de vogels. Maar de blauwe druif in onze huidige tuin heeft dit jaar extra zijn best gedaan. De vruchten smaken zoet en als je de pitjes en de wat taaiere velletjes voor lief neemt, is het heerlijk om af en toe een trosje te plukken...
Deze week maak ik dus sap en jam van de druiven uit onze eigen tuin. Het signaal om te plukken komt van een zwerm vogels met wel heel erg veel belangstelling voor de druif.
Nou had ik samen met mijn kleinzoon een eerdere poging gedaan om jam te maken. Hoewel we dachten dat we met een paar flinke trossen een potje konden vullen, kwamen we niet verder dan een klein vloeibaar laagje siroop. Dat kwam omdat ik de hoeveelheid suiker die ik toe moest voegen wel heel groot vond. Wel lekker trouwens, maar in één hap op 😉.
Met een emmer vol trossen kon ik nu wel een middagje vooruit...
Vlier
Maan van de Vallende Bladeren, Volle Maan tussen 10 november en 10 december, sleutelwoord: Vrouw Holle
Symboliek
Bij de symboliek van de Vlier hoort het sprookje van vrouw Holle. De vlier staat symbool voor evolutionaire verandering. Er is een eeuwige afwisseling van leven en dood, geboorte en wedergeboorte. Vrouw Holle is een uitdrukking van de drievoudige Godin. Zij heeft drie gestalten: de jonge maagdelijke- bedoeld als niet gebonden godin (kleur wit), de moedergodin (kleur rood), de oude, wijze vrouw - Crone (kleur zwart). Samen met Wodan heerst vrouw Holle over de onderwereld. Zij bewaakt de deur naar de onderwereld. Het is de schatkamer van het bewustzijn. Hier heerst de dood en het mysterie, maar tegelijk vindt er hergeboorte en regeneratie plaats. Buiten merken we wat vrouw Holle daar beneden doet: als ze haar beddengoed opschudt gaat het sneeuwen, als ze haar haar kamt schijnt de zon, als ze de was doet gaat het regenen. Energie van geboorte en dood, einde en begin. De vlier helpt ons veranderingen te zien als kansen voor transformatie en vernieuwing. Zij beschermt je bij het contact met de andere wereld.
Vlier werkt verzachtend bij allerlei ontstekingen en verhoogt de weerstand eveneens. Het ondersteunt het lichaam bij griep, verkoudheid en hoofdpijn, maar ook bij keelpijn, amandelontsteking, hoest, bronchitis en astma.
Uit: Vrouw Holle en de Vlier
De Vlier heeft de bijnaam: 'Moedertje Vlier'. Dat zegt iets over hoe we haar beleven. Ze leert ons verschillende kanten van het leven zien. Alles heeft een einde, maar ook weer een begin. Zo symboliseert de Vlier de energie van geboorte en dood. We zien dat terug in de winterzonnewende. De Vlier staat in verbinding met de Godin en wordt in één naam genoemd met Vrouw Holle. In het sprookje bewaakt ze de grens met de onderwereld, maar is die wel zo donker als we ons voorstellen?
In het voorjaar wordt de Vlier bedekt met een zee van witte, tere schermen. Het geeft haar een 'vriendelijk' gezicht. Ze doet me denken aan een jonge bruid, of jonge maagd voor wie dat een betere benaming voor haar vindt. In het najaar hangen haar zware trossen zwarte bessen aan hun steeltjes naar beneden. Dan treedt ze met haar donkere kant naar voren en vind ik haar best een beetje streng.
Haar kleuren gaan van wit via rood naar zwart en hiermee symboliseert ze de Drievoudige Godin. Het wit staat voor de maagdelijke (ongebonden) periode in het leven van de vrouw, het rood voor de periode waarin ze de fase van moeder bereikt, het zwart voor de periode waarin ze haar wijsheid uit mag dragen als grootmoeder. Oud is ze, wijs geworden door het leven. Crone wordt ze wel genoemd. Zo vertegenwoordigt ze de drie aspecten van de drievoudige godin: de jonge vrouw, de moeder en de oude wijze vrouw.
Het sprookje van Vrouw Holle is niet zomaar een sprookje. Er zit verborgen symboliek in waarnaar we in onze tijd een beetje moeten zoeken. Wat we er sowieso van meegekregen hebben als kind is dat we beloond worden als we ons goed gedragen. Maar is dat wel het hele verhaal?
Als je weet wat je leest wijst het sprookje naar de inwijding van het meisje tot vrouw. Door de val in de put komt het meisje terecht in de onderwereld. Die is niet donker en eng zoals je zou verwachten, maar bestaat uit een zonnig landschap met weiden en bloemen. Bijzonder genoeg denk je daar als kind niet eens over na...
Uit: Deze Vlier vraagt ruimte
Ooit stond ze in de tuin van ons eerste benedenhuis. Achter in een hoekje bij de schutting in het gras. We strooiden er wilde bloemenzaad onder en zetten er een tuinstoel bij. Het werd een heerlijk stukje met klaprozen, margrieten en wat later de vlier bleek te zijn. Ik ben van haar gaan houden. Ze inspireert me met haar verschillende verschijningsvormen. Samen met haar beleef ik de seizoenen. Ik zou haar graag weer in de tuin hebben, maar zoveel ruimte hebben we niet. Gelukkig groeit ze in de tuin van de buurman...
Toen we hier net woonden hing ze als een buurvrouw uit de tuin naast ons over het hek. We zaten er onder in het zonnetje, ik plukte haar bessen en maakte er sap van. Ik vond het prima zo. Van mij mag ze meepraten met de andere bomen in onze tuin. Maar mijn man ziet dat anders. De struik groeit uit tot een boom en komt over de muur heen groeien. De buurman aan de andere kant is het met hem eens. Elk jaar snoeien ze hem daarom samen kort. Uitgroeien kan ze dus niet meer. Ze krijgt de kans niet om bloesem te zetten, laat staan bessen te vormen. Dus bied ik haar in stilte mijn excuses aan. De vlier met de botte bijl te lijf gaan is trouwens tegen de regels. Je hoort haar te respecteren volgens aloude tradities. Dus wie weet wat ons nog te wachten staat...
Taxus
Boommaan, Volle Maan tussen 10 december en 21 december, sleutelwoord: Wedergeboorte
Jonge taxus in het Voedselbos Alton Barnes, Engeland
Symboliek
Het sleutelwoord van de Taxus is wedergeboorte. De hoge ouderdom van de boom is ongekend. Naar beneden hangende takken vormen een nieuw begin als het oudste deel afsterft. De boom staat symbool voor eeuwig durende vernieuwing.
De Taxus komt niet elk jaar aan de beurt. De Boommaan wordt alleen wordt ingevoegd als laatste maan van de cyclus, als er een volle maan valt tussen 10 en 20 december. Dat gebeurt zeven keer in de negentien jaar, dus de Taxus slaat af en toe een keertje over.
Eeuwenoude Taxusbomen bij Roslynn Castle (Schotland 2018)
De Taxus heeft een lange geschiedenis achter zich. Er zijn fossielen gevonden van 140 miljoen jaar oud. Er wordt zelfs gesproken over een ouderdom van 200 miljoen jaar. De Taxus heeft dus ijstijden overleefd en zich aan weten te passen aan een veranderend klimaat.
Uit: De Boommaan en de Taxus: Boomkalender maakt een sprongetje
De Maan van de Vallende Bladeren valt tussen 10 november en 10 december. Daarna begint de Boommaan waarvan de volle maan valt tussen 10 december en 21 december. Bij de Boommaan hoort de Taxus. Kort maantje dan, registreer ik. Want op 21 december begint de Maan van de langste nacht. Dat laatste vind ik dan wel weer passend. De volle maan valt dit jaar (2012) echter pas op 28 december. Dan is de Boommaan is al geëindigd. Hoe zit dat eigenlijk? ...
Bij de Boommaan hoort de Taxus. Je vindt hem vaak bij kerkhoven, zoals ook het geval is in ons stadje. De Taxus kan ontzettend oud worden. Sommige exemplaren zijn eeuwenoud. Wordt de boom met rust gelaten en niet door mensenhand gesnoeid, dan groeien de takken naar de grond en vormen nieuwe stammetjes rond de moederboom.
Het kan gebeuren dat de boom zo oud is, dat de binnenkant afsterft en je middenin kan staan. In Alton Barnes (Engeland ) staat een oude taxus met een holle binnenkant. Er is ruimte om er helemaal in te staan. Een foto ervan vind je in het bovenstaande blog.
Keltische Droomtuin
Uit: Dwalen in een Keltische Droomtuin
In Heeswijk-Dinther heeft Wendy Smits een Keltische Droomtuin gecreëerd op de schapenweide die ooit in het bezit was van haar vader. Ze stonden niet in een kring zoals je misschien zou verwachten, maar verspreid over het stuk land dat in de loop van de jaren een droomtuin zou worden. Nu zijn er bomen bij gekomen en exemplaren verhuisd naar een andere plek. Voor mij zijn de sleutelwoorden rust en verwondering...
De tuin is ingedeeld in acht vakken en vormt zo het Keltische zonnekruis. Het begin wordt gemaakt met de dertien bomen die centraal staan in de Maankalender. Bij elke boom hoort een volle maan. Zo volg je een vrouwelijk jaarritme en het wiel der seizoenen.
In de loop van zes jaar is de tuin uitgebreid en nu staan er veertig bomen. Die krijgen een plaatsje tussen de andere bomen in. Er zijn naambordjes bij geplaatst. Dat laatste kan soms heel handig zijn.
De bomen zijn per seizoen bij elkaar gezet. Nou kun je soms niet zo planmatig aan het werk als je zou willen. Soms zal je concessies moeten doen. Want wat nou als de Vlier je vertelt dat ze het niet naar haar zin heeft? Ze wordt op een lijn geplaatst met de andere twee in de tuin en ze floreert. Weg plannetje dat je gemaakt had. Moppert de grove den omdat hij te weinig ruimte heeft? Zo blijft er werk aan de winkel. Soms gedijen bomen prima op de voor hen uitgekozen plek, soms zie je dat ze kwijnen. Wat is er dan beter dan met ze in gesprek te gaan? Goed luisteren is een kunst die Wendy beheerst 😉.
Je bent welkom in de tuin om te voelen en te ontdekken. Om er te dwalen en tot rust te komen.
Je kan contact opnemen met Wendy via haar site of via de mail.
Het bezoeken van de tuin kan alleen op afspraak. Wendy vraagt een kleine bijdrage van € 5,00. Ze kan met je meelopen als je dat wilt, maar je mag ook alleen rondlopen.
Wendy organiseert ook vrije inloopmiddagen van 13.00 tot 16.00 uur.
Check voor de exacte datums op https://www.belevingstuintobee.nl/agenda
Bronnen
Opleiding kruidengeneeskunde Het Kruidenrijk Yvonne Maessen (https://kruidenrijk.nl)
Delta's Dirk Criel - Bladeren herkennen, drogen en verzamelen
Dijken, Mieke van / Willems, Leon - De stalkaars en andere verhalen
Huising, Marjanne - Kruidenwijsheid
Huising, Marjanne - De heilige buxusmoeder
Kindred, Glennie - The tree Ogham
Kindred, Gelnnie - The sacred tree
Maessen, Yvonne en Streefkerk, Jim -Kruiden signatuur en eigenschappen
Doorn, Esmée van e.a. - Boomhoroscoop
Paterson, Helena -The Celtic Lunar Zodiac
By